AYURVEDA
Ayurveda; insanoğlunun her yönden dengede ve zinde kalmasını sağlayan bir Koruyucu Tıp sistemidir.
AYURVEDİK YAŞAMA GİRİŞ
Ayurveda; insanoğlunun her yönden dengede ve zinde kalmasını sağlayan bir Koruyucu Tıp sistemidir.
AYURVEDA NEDİR?
Ayurveda, kökeni Hindistan’ın Vedik kültürüne dayanan 5.000 yıllık bir doğal şifa sistemi olup, insanoğluna beşeri potansiyelinin üst sınırını gerçekleştirirken, her yönden dengede ve zinde kalmasına yardımcı olan bir bilgelikler bütünüdür. Ayurveda kadim bir lisan olan sanskrit dilinde bir kelime olup,kelime anlamı olarak “Yaşam Bilimi” manasına gelmektedir.
Ayurveda’nın Amacı;
Kişinin doğuştan sahip olduğu Bünye Tipi’ni (Beden ve Zihin birleşimi neticesinde oluşan fıtrat / dosha) belirleyerek, bu doğrultuda hayat boyu dengede kalmasını
sağlayacak olan;
İdeal Gıda Seçimleri ve Beslenme Tarzı
Baharat Kullanımları ve Yemek Pişirme Şekilleri
Gündelik Rutinler (Dinacharya)
Mevsimsel Rutinler
Nefes Teknikleri (Pranayama)
Meditasyon Teknikleri
Aromaterapi
Masaj Teknikleri
Fiziksel Aktivite Önerileri
Müzik Alternatifleri vb. bilgiler doğrultusunda kişilerin genel sağlık, zindelik ve esenlik haline olumlu ivme kazandırarak, yaşamda daha mutlu, daha huzurlu, daha sağlıklı, daha yaratıcı olmamızı sağlayan hakiki harmoniyi yaratmak ve well-aging sürecini çalıştırmaktır.
AYURVEDİK YAŞAM TARZININ AMACI NEDİR?
Gündelik Rutinler vasıtası ile bilincimizi yükselten ve farkındalık sürecimizi artıran Ayurvedik Yaşam Tarzı, genel sağlık halimize olumlu ivme kazandırırken, well-aging yani İyi Yaş Alma sürecini de başlatarak, bünyemize (dosha) özel beslenme önerileri, stres yönetimi teknikleri ve fiziksel aktivitelerimize yön verme gibi faydalarının yanısıra genel olarak yaşamda daha mutlu, huzurlu ve
tatminkar olmamızı sağlayan etkileri barındırır.
Yaşamda bütünsel dengenin sağlanmasını amaçlayan Ayurveda tüm bu konularda bir kılavuz olarak bize sağlığın çevremiz, bedenimiz, zihnimiz ve ruhumuz arasında dengeli ve dinamik bir bütünlük olduğunu hatırlatır.
AYURVEDİK YAŞAM TARZINA GİRİŞ
Ayurveda’nın başlıca hedefi öncelikle kişinin ideal bünye tipini tespit etmek (Beden ve Zihin birleşimi neticesinde oluşan bünye tipi/fıtrat/dosha) ve herhangi bir dengesizlik durumunda, dengesizliğin haberini veren belirtilerin kaynağını bularak, dengenin tekrar kurulması üzere geniş kapsamlı önerilerde bulunmaktır. Ayurvedik Tıp iliminin kaynağı olan Vedik metinlerde insanoğlunun 3 ana bedenden oluştuğu açıklanmaktadır;
Fiziksel Beden
Zihinsel Beden
Ruhsal Beden
Her ne kadar biz zihnimizin lineer düşünme eğilimi neticesinde bu bedenlerimizin birbirinden ayrı olduğunu zannetsek de, üç bedenimizde birbirinin içine geçmiş halde, sürekli bir enerji ve bilgi alışverişi içindedir. Yani sadece fiziksel bedenimize özen gösterip, sağlıklı bir beslenme biçimi ve ideal bir rutinde spor yapmak tüm bedenlerimizde denge yaratmak için yeterli değildir. Muhakkak ki madde ve enerjiden oluşan Fiziksel Beden sağlığımızı dengeleyici bir yaşam tarzı zaruridir. Fakat fiziksel beden son derece sağlıklıyken eşzamanlı olarak zihinsel kargaşa, psikolojik çöküntüler ya da ruhsal problemler baş gösterebilir. İşte o zaman Ayurveda’ya göre tüm bedenlerimizde bir uyum ve harmoniden söz etmek mümkün değildir.
Ayurveda’nın üzerine basarak anlattığı kurgu, bütünsel sağlık ve zindelik halimiz için üç ana bedenimizede özen göstermemiz ve tüm bedenlerimizde denge yaratıcı ve besleyici gündelik rutinleri yaşamımıza katmamızdır.
5 MAHABHUTAS
Vedik bilgilere kainatta bulunan her şey ve tüm yaratılış beş ana elementten oluşmaktadır; Ether, Hava, Ateş, Su ve Toprak
AKASHA VAYU TEJAS JALA PRITHIVI
Bu beş element olan eter, hava, ateş, su ve toprak iç ve dış çevremizi yöneten üç temel enerjiyi betimlemektedir. Bunlar;
Hareket (Movement)
Dönüşüm (Transformation)
Koruma ( Protection)5 MAHABHUTAS ve DOSHA’lar
Ayurveda’daki üç ana Dosha tipi bu üç temel kuvveti temsil eder; bunlara Vata, Pitta ve Kapha denmektedir.
Vata Dosha, eter ve hava element bileşimlerinden oluşup, başlıca Hareket ilkesini
temsil eder. Pitta Dosha, ateş ve su element bileşimlerinden oluşup, başlıca Dönüşüm ilkesini temsi eder. Kapha Dosha, toprak ve su element bileşimlerinden oluşup, başlıca Yapı ilkesini
temsil eder. Herbirimiz Bünye Tipimizi, yani temel doğamızı biçimlendiren ve dosha olarak adlandırılan bu üç kuvvete farklı oranlarda sahibizdir. Bu temel kuvvetler zihinsel ve fiziksel bedenlerimizin birleşmesi neticesinde oluşan ana karakter özelliklerimizi belirlemektedir.
- Eter
- Hava
- Su
- Ateş
- Toprak
Hepimizin doğuştan sahip olduğu bir mizaç vardır. Bunu belirtmek İçin “fıtrat” kelimesini de kullanabiliriz. Ayurveda’da bu kelimelerin karşılığı olarak “Dosha” kelimesi yer almaktadır.
Dosha kısaca fiziksel ve zihinsel bedenlerimizin birleşmesi neticesinde oluşan Bünye Tipi’mizdir.
Ayurveda’da Vata, Pitta ve Kapha olarak adlandırılan Üç Ana Bünye Tipinin belirgin Beden ve Zihin Yapısı Özelliklerini öğrendiğimizde gündelik seçimlerimizi daha bilinçli olarak düzenleme şansımız olur. Aşağıdaki Bünye Testi neticesinde aldığınız en yüksek puan, doğuştan sahip olduğunuz baskın dosha dağılımınızı, yani Prakruti’ninizi gösterir. Doğuştan sahip olduğumuz Bünye Tipi oranı aynen parmak izimiz gibidir; buna terminolojide Prakruti denmektedir.
Prakruti’miz, yani doğuştan sahip olduğumuz dosha dağılımımız, kendimizi hayat boyu sağlıklı, zinde, mutlu ve tatmin olarak hissettiğimiz hakiki dengemizin formülüdür; bu formül ölene kadar sabittir ve değişmez.
AYURVEDİK BÜNYE TİPLERİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
VATA DOSHA
VATA DOSHA ÖZELLİKLERİ
Vücut Kütlesi : İnce, hafif
Beden Isısı : Serin
Cilt : Kuru, çatlamaya meyilli, serin, pürüzlü,kaba, koyu tenli, kızarmaya eğilimli
Saç : Siyah, kuru, kalın telli ve mat, az dalgalı
Dişler : Dışarı çıkık, büyük ve eğri, dişetleri zayıf
Gözler : Küçük, donuk, kahverengi, siyah
İştah : Değişken, yetersiz
Tat : Tatlı, ekşi ve tuzlu besinlere düşkündürler
Susuzluk : Aşırı su ihtiyacı
Dışkı : Kuru, katı, kabız eğilimli
Fiziksel Faaliyet : Çok faal, yerinde duramayan
Zihin : Aktivite bağımlısı, huzursuz,
Duygusal Mizaç : Güven sorunu yaşayan, korkak, önceden kestirilemez
İnanç : Değişken
Hafıza : Yakın zaman hafızası kuvvetli, uzun zaman hafızası zayıf
Uyku : Eksik, kesintili
Uyku İhtiyacı : 8 Saat İdeal Saatler : 22.00-06.00
Rüyalar : Korkulu, uçma, zıplama, koşma
Konuşma : Hızlı, dağınık
Maddi Durum : Para harcama önceliklerini karıştıran,sık sık para sıkıntısı çeken
Nabız : İp gibi zayıf , devinimli
VATA DOSHA ÖZELLİKLERİ
Vata dosha vücudumuzdaki öncelikli fonksiyonu ‘hareket’ ve ‘değişim’ dir ve doğadaki hava (air) ve boşluk (space) ana maddelerinden oluşmaktadır. Vata dosha kuru, hareketli, soğuk, hafif ve değişkenlik ana ilkelerini temsil eder.
Baskın Vata dosha’ya sahip kişilerdeki en belirgin özellikler; ince ve narin yapı, düzensiz sindirim sistemi, kuru cilt ve saç, hafif uyku, cinsel isteksizlik, hızlı konuşma ve hareket etme, hiperaktivite ve huzursuz mizaçtır.
Rutini sevmez ve yeni değişimlere açık olan Vata’lar parayı hemen kazanıp, hemen harcamaya eğilimlidir . Kavrama yetenekleri çok hızlı olmaklar beraber kolay öğrenip, çabuk unutmaya eğimlidirler.
Keskin bir zekaya sahip olan Vata’lar, sıcak içecekleri severler ve tatlı, tuzlu ve ekşi besinlere düşkünlerdir. Vata dosha dengede olduğunda; enerjik, yaratıcı, neşeli, çoşkulu, uyumlu, girişimci,
hoşsohbet ve çok iyi iletişim kurma nitelikleri ortaya çıkar.
Vata dosha dengesi bozulduğunda; ise zihinsel istikrarsızlık, anksiyete, endişe ve muhtelif korkular, tutarsızlık, uykusuzluk, iştah kapanıklığı, kronik kabızlık, bağırsaklarda gaz ve şişkinlik, sabırsızlık, kaz spazmları, kramp, üşüme, uykusuzluk, düzensiz kalp ritmi, Erken Regl Sendromları, fizik bedende muhtelif ağrılar ve yüksek tansiyona neden olabilir.
Stresli Durumlarda Verdiği Zihinsel Tepki
Direk Kendini Suçlama Eğilimi : Neyi Yanlış Yaptım ?
VATA DOSHA ÖZELLİKLERİ
- İnce Yapılı
- Soğuk el ve ayaklar
- Soğuğa karşı hassasiyet
- Canlı, çoşkulu
- Yaratıcı
- Hayal gücü yüksek
- Duyarlı
- Doğal
- Dirençli
- Faal
- Hareketli, hiperaktif
- Hızlı konuşur, hızlı yürürler
- Hızlı zihinsel kavrayış fakat zayıfhafıza
- Hızlı Soluma
- İrade güçleri azdır
- Kaygılı
- Korkak
- Asabi
- Göğüsleri düz
- İnce tenli
- Damarları görünür
- Koyu buğday ve esmer ten rengi
- Kuru ve soğuk cilt
- Kararmaya eğilimli ben oluşumları
- Çıkıntılı Eklemler
- Çok kısa ya da çok uzun boy
- Saçları dalgalı ve seyrek
- Kirpikleri seyrek
- Gözleri donuk
- Gözler küçük, hareketli
- Tırnaklar kolay kırılgan
- Burun kavisli ve ucu kalkık
- İştah ve sindirim değişken
PITTA DOSHA ÖZELLİKLERİ
PITTA DOSHA ÖZELLİKLERİ
Vücut Kütlesi : Orta yapılı
Beden Isısı : Sıcak
Cilt : Yumuşak, yağlı, sıcak, solgun, kırmızı ya da sarımsı
Saç : Yumuşak telli, yağlı, açık renkli veya kızıl, erken kırlaşma
Dişler : Orta büyüklükte dişler, yumuşak dişetleri, sarımsı renk
Gözler : Keskin, içe işleyici, gri- yeşil ya da sarımsı renk
İştah : İyi, bazen aşırı derece açık
Tat : Tatlı, acı, buruk besinlere düşkündürler
Susuzluk : Değişken
Dışkı : Yumuşak, yağlı, sulu
Fiziksel Faaliyet : Orta ölçüde
Zihin : Saldırgan, zeki
Duygusal Mizaç : Çabuk sinirlenen ve kızan, saldırgan, huzursuz, fevri, kıskanç
İnanç : Fanatik
Hafıza : Keskin, net
Uyku : Az ama deliksiz ve derin
Uyku İhtiyacı : 6 Saat İdeal Saatler : 22.30/23.00 – 06.00
Rüyalar : Ateşli, öfke, şiddet ve savaşlı
Konuşma : Baskın, laf kesici
Maddi Durum : Orta halli, lüks maddelere ve yemeğe para harcar
Nabız : Orta, bir kurbağa gibi zıplar
PITTA DOSHA ÖZELLİKLERİ
Pitta dosha vücudumuzdaki öncelikli fonksiyonu ‘dönüşüm’ dür ve doğadaki ateş (tejas) ve su (jala) ana maddelerinden oluşmaktadır. Pitta dosha vücudumuzdaki öncelikli fonksiyonu
“dönüşüm, değiştirme” dir.
Doğalarında Pitta dosha baskınlığı görülen kişiler; orta yapılı vücut ölçülerine ve çok sağlam bir sindirim sistemine sahiptirler. İnce telli, kızılımsı veya kahverengimsi ve ağarmaya meyilli saçlara, yüksek beden ısısına sahip olup, genelde el ve ayaklar sıcaktır ve kolay terlerler. Ten rengi çoğunlukla bakırımsı, sarımsı,kırmızımsı veya soluk olup, burun sivri ve ucu kırmızımsı olma eğilimindedir. Seks arzusu kuvvetli olup, kısa fakat derin uyurlar.
Keskin bir zekaya sahip olup, son derece seçici, dolandırmadan direk konuya giren, kararlarında net ve kesin olarak ilerleyen, rutini bozmaktan hoşlanmayan, plan-program çerçevesinde yaşamayı seven, cesur ve çok iyi bir hatiptir. Prestij kazandıran lükse para harcamaktan çekinmez. Cömerttir. Berrak bir zekaya sahip olan Pitta’lar, soğuk içecekleri severler ve tatlı, bitter ve batıcı
(astringent) besinlere düşkünlerdir.
Pitta dosha dengede olduğunda; zeki ve berrak bir zihin, sıcakkanlı, iyi bir lider , doğru karar mekanizması ve güçlü bir hazım sistemi ortaya çıkar. Pitta dosha dengesi bozulduğunda ise; öfke, aşırı derecede eleştiri, yargılama ve can yakıcı suçlamalar; huzursuz, saldırgan ve göz korkutucu davranışlar ile cilte döküntülere, bedende belli alanlarda yanma hissiyatı ve hazımsızlığa neden olabilir.
Stresli Durumlarda Verdiği Zihinsel Tepki
Direk Karşı Tarafı Suçlama Eğilimi : Neyi Yanlış Yaptın?
PITTA DOSHA ÖZELLİKLERİ
- Sıcak
- Hafif
- Hararetli
- Etkili, içe nüfuz eden
- Keskin
- Yakıcı
- Asidik
- Orta yapılı
- Narin
- Damar ve kasları hafif çıkık
- Saçlar ince telli ve ipeksi
- Tenleri lekeli ve ben’li
- Yumuşak, sıcak geç kırışan cilt
- Tırnaklar yumuşak
- Sindirim mükemmel
- İştahlı
- Güçlü metabolizma
- Tatlı, acı ve buruk tatlara düşkünlük
- Soğuk içecekleri severler
- Çabuk terlerler
- Zeki
- Belagat gücü yüksek
- Lider
- Hırslı
- Başladığı işi bitiren
- Para kazanma yollarını bilen
- Lüksü ve konforu seven, Yemeyi,
- içmeyi, gezmeyi seven
KAPHA DOSHA
KAPHA DOSHA ÖZELLİKLERİ
Vücut Kütlesi : Yapılı, ağır
Beden Isısı : Serin, soğuk
Fiziksel Beden Duruşu : Sağlam, topraklanmış, sabit, statik
Cilt : Pürüzsüz, yumuşak, kaygan, yağlı, serin, beyaz
Saç : Kalın telli, yağlı, dalgalı, koyu renk
Dişler : Güçlü, beyaz
Gözler : Büyük, çekici, kalın kirpikler ,siyah veya mavi renk
İştah : Yavaş fakat düzenli
Tat : Keskin, acı, mayhoş besinlere düşkündürler
Susuzluk : Az derecede hissedilir
Dışkı : Yoğun, yağlı, yumuşak, yavaş, soluk renkli
Fiziksel Faaliyet : Motivasyonu düşük
Zihin : Sakin, yavaş
Duygusal Mizaç : Sakin, hırslı, bağlı, sadık
İnanç : Stabil, devamlı
Hafıza : Ağır fakat uzun süreli
Uyku : Deliksiz, derin ve uzun
Uyku İhtiyacı : 5 Saat İdeal Saatler : 23.00/24.00 – 04.30
Rüyalar : Romantik, suyla entegre, ırmak, okyanus, göl, yüzme
Konuşma : Sakin, yavaş, vurgusuz
Maddi Durum : Para biriktirme ve sürekli kazanmaya odaklı, zengin
Nabız : Yavaş, geniş, bir kuğu gibi süzülür
KAPHA DOSHA ÖZELLİKLERİ
Kapha dosha vücudumuzdaki öncelikli fonksiyonu ‘koruma’ dır ve doğadaki su (jala) ve toprak (prithivi) maddelerinden oluşmaktadır . Kapha dosha vücudumuzdaki koruma, besleme ve istikrar ilkelerini temsil eder. Doğalarında kapha dosha baskınlığı görülen kişiler; nispeten daha ağır bir vücut kitlesine sahip, düşünmek ve harekete geçmek için daha fazla zamana ihtiyaç duyan, istikrarlı kişiler olma eğilimindedir.
Göğüsler geniş ve şişkindir. Ciltleri kalın ve yumuşak, parlak ve yağlıdır. Kasları iyi gelişmiş ve kemikleri çıkık değildir. Ten renkleri soluk ve parlaktır. Genelde sağlıklı, mutlu ve sakindirler. Psikolojik olarak hoşgörülü, sakin, bağışlayıcı ve sevgi dolu olma eğilimindedirler; ancak hırs, bağlılık, gıpta etme ve fazla sahiplenme eğilimleri de sergilerler.
Kavrayışları yavaş fakat keskindir ve uzun süreli bir hafızaya sahiptirler. Zor öğrenip, zor unutan Kapha’ları bitter, batıcı (astringent) ve yakıcı tatlar dengeler. Kapha dosha dengede olduğunda; sakinlik, nezaket ve sadakat nitelikleri ortaya çıkar. Kapha dosha dengesi bozulduğunda ise; kilo artışına, fizyolijideki muhtelif tıkanmalara ve sağlıklı değişimlere karşı direnç göstermeye neden olabilir. Stresli Durumlarda Verdiği Zihinsel Tepki
Kaçmak, Görmemezlikten Gelmek: Bununla uğraşmak istemiyorum !
KAPHA DOSHA ÖZELLİKLERİ
- Dayanıklı
- Ağır
- Yavaş
- Soğuk
- Yağlı
- Kaygan
- Yoğun
- Yumuşak
- Durağan
- Bağlılık, sadakat
- Mülayim, sakin mizaçlı, soğukkanlı
- Yüksek Bağışlama Kabiliyeti
- Hırs
- Enerji
- Birleştirici
- Tatlı Dil, sohbet
- Sahiplenme
- Değişime karşı direnç gösteren, eski alışkanlıklarına bağlı kalmayıtercih eden
- Bedence birleştiricilik unsuru ile hücre, organ, doku ve bezlerinyağlanması
- Biriktirme ve Tutma ( Fiziksel bedende su tutma; zihinzelbedende işlevi bitmiş olana datutunma eğilimi)